1798-1802 Savaşı'nda Fransa'ya karşı

İtalyan Alessandro VOLTA ilk elektrik bataryasını yaptı.

Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi.

1798-1802 Savaşı'nda Fransa'ya karşı

Galata Mevlevihanesi şeyhi ve asrın büyük şairi Şeyh Galip öldü.

Fransa'ya karşı İngiltere ile ittifak kuruldu.

Napolyon, El-Ariş ve Gazze'yi ele geçirdi.

Napolyon, Akka'da Cezzar Ahmed Paşa tarafından mağlup edildi. Mısır'ı işgal eden Napolyon'un Akka Kuşatması 17 Mart 1799'da nizam-ı cedid ordusu tarafından kırıldı.
Napolyon Bonapart:
"Eğer Türkler beni Akka önünde durdurmasaydı, bütün Doğu'yu ele geçirmek işten bile olmayacaktı. Doğu'nun fatihi olur ve Paris'e İstanbul üzerinden dönerdim. Ancak kader beni bir ihtiyarın oyuncağı etti."

Ordusuyla Yafa'ya giren Napolyon şehirdeki on bin kadar asker ve sivili kılıçtan geçirdi. 19 Mart'ta Akka Kalesi önüne geldi. Cezzar Ahmet Paşa komutasındaki sert Osmanlı direnişi karşısında bozguna uğradı. Bu yenilgi karşısında Mısır'a geri dönmek zorunda kaldı.
Napolyon Bonapart:
"Eğer Türkler beni Akka önünde durdurmasaydı, bütün Doğu'yu ele geçirmek işten bile olmayacaktı. Doğu'nun fatihi olur ve Paris'e İstanbul üzerinden dönerdim. Ancak kader beni bir ihtiyarın oyuncağı etti."

Hiyeroglif yazısının çözümünü sağlayacak olan üç dilde yazılmış Rosetta Taşı, Napolyon'un Mısır Seferi sırasında bir Fransız askeri tarafından bir kale yapımı sırasında rastlantı eseri bulundu.

Osmanlı ile Fransa arasında Abukir Muharebesi gerçekleşti. Fransanın üstünlüğü ile sonuçlandı.

18 Brumaire Darbesi, General Napolyon Bonaparte'ı Fransa'nın Birinci Konsülü olarak iktidara taşıdı ve çoğu tarihçiye göre Fransız Devrimi'ni sona erdirdi. Bu kansız darbe, Direktuvar'ın yerini Fransız Konsüllüğüne bıraktı.

Direktuvar. Fransız Devrimi'nden sonra meydana gelen yönetim şeklidir. Yaşlılar meclisi ve 500'ler olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Yaşlılar meclisinde yasama yetkisi yoktu. Bunu 500'ler yapabilirdi, ancak asıl güç direktörlerdeydi. 5 tane direktör vardı ve 4 yıllık süre içerisinde 13 direktör görev yaptı. Bu rejim Napolyon tarafından yıkıldı.

Franszı Devrimi, Konsül Hükumeti Dönemi; Napolyon 1. Konsül oldu.

Hokand Hanı

Buhara Emiri

Fransız Dominique LARREY ilk ambulans fikrini ortaya attı.

Belirli kimyasallar ile beraber elektrik üretecek keşfi, 1800 yılında İtalyan fizikçi Alessandro Volta tarafından ortaya çıkarılmıştır.

Takvimlerin Jacques Cassini Zici'ne göre hazırlanmaya başlaması.

ZÎC – ZEYC
Yıldızların yerlerini ve hareketlerini gösteren cetvel. Yıldızların hareketlerini hesap etmeyi, zîc yapmayı ve takvim yapmayı bilmek.

Takvimler 1800 senesine kadar Uluğ Bey Zîci'ne (Ephemeris) göre, bu tarihden sonra da Jacques Cassini Zîci'ne göre hesap edilmiştir.

1798-1802 Savaşının bitmesi için

Rus ve Osmanlı kuvvetleri, Yediada Cumhuriyetini kurdu. 9 Temmuz 1807'da imzalanan Tilsit Antlaşmaları uyarınca Napolyon Bonapart'ın Birinci Fransa İmparatorluğu'na bırakıldı. Rusya, antlaşmanın gizli 2. maddesinde Lehistan Krallığı'nın yeniden kurulması ısrarından vazgeçmesi karşılığında Yedi Ada Cumhuriyeti üzerindeki haklarını Fransa'ya devretti. Ancak Fransa tarafından ilhak edilmedi. République Septinsulaire veya République des Sept-Îles adıyla varlığını devam ettiren Yedi Ada Cumhuriyeti, İngiltere'nin adaların hakimiyetini ele geçirmesiyle yeni bir döneme girdi. 1815'teki Paris Antlaşması ile İngiliz himayesi tesis edilen devlet, bir süre sonra İngiltere himayesindeki İyon Adaları Birleşik Devletleri'nin kurulmasıyla tarih sahnesinden çekildi.

Napolyon bu savaşı kazanmasının ardından Rus birliklerini kuşatma altında tutarak Avusturya ordusuna saldırdı. Hohenlinden Muharebesi'nde, Avusturya Ordusu yenildi.

General Kleber öldürüldü. Kürt kökenli alim Süleyman el Halebi adında bir genç, Mısır'da Napolyon Bonapart'a bağlı dönemin işgalci Fransız sömürge komutanı General Jean Baptiste Kleber'i öldürerek Fransa'nın Mısır'dan çekilişine zemin hazırlamış oldu.

İran, Afganistan ve Rusya lehine büyük toprak kaybına uğramıştır. Özellikle Türk halkların yaşadığı coğrafyalar Rusya tarafından ilhak edildi.

"George Washington" adlı ilk ABD savaş gemisi İstanbul'a geldi.

ABD'nin Garp ocakları (Kuzey Afrika emirlikleri) ile mücadelesi

Avusturya, İtalya, Hollanda ve İsveç, Fransız hegemonyasını kabul etti. Bu antlaşma II. Koalisyonun sonu olmuştur ve Büyük Britanya'yı savaşta yalnız bırakmıştır.

Birinci Berberi Savaşı, Amerika Birleşik Devletleri ile Kuzey Afrika'daki Fas Sultanlığı, Cezayir Eyaleti, Tunus Eyaleti ve Trablusgarp Eyaleti gibi Osmanlı Devleti'ne bağlı Berberi devletleri arasında yapılan savaşın ilki. ABD'nin ödeyeceği vergilerin artırılması üzerine çıkmıştır.

Fransa birliklerinin Mısır'dan geri çekilmesini düzenleyen sözleşme; El-Ariş Antlaşması imzalandı.

Mısır'ın tahliyesine dair mütareke imzalandı.

Paris Barış Senedi, Fransa ve Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılacak olan bir barış anlaşmasına hazırlık niteliğindeki görüşmelerin sonucunda 9 Ekim 1801'de Paris'te imzalanan barış anlaşmasıdır. Fransa'nın Mısır Seferi'ni sona erdiren hukuki metinlerden biridir.

Fransız ve İngiliz gemilerinin kendi bayrakları altında Karadeniz'e çıkmalarına müsaade edildi.

Paris Antlaşması imzalandı. Fransa ile barış yapıldı. Osmanlı-Fransız dostluk antlaşması imzalandı. Anlaşma dört maddeden oluşmaktadır:
• İlk maddede iki devlet arasındaki düşmanlığın sona ereceği bildirilmekte, Mısır'ın Osmanlı Devleti'ne geri verileceği, Osmanlı Devleti'nin sınırlarının Mısır Seferi öncesindeki duruma döneceği belirtilmektedir.
• İkinci maddede Fransa 1800 yılında Osmanlı Devleti ve Rusya arasındaki bir anlaşmayla kurulan Yedi Adalar Cumhuriyeti'ni tanımakta, Osmanlı Devleti ise söz konusu cumhuriyet üzerinde Fransa ve Rusya'nın garantörlüğünü kabul etmektedir.
• Üçüncü maddede, sefer sırasında el konulan malların taraflara geri verilmesi ve savaş esirlerinin serbest bırakılması düzenlenmektedir.
• Son madde ise Fransa'nın daha önce Osmanlı Devleti ile imzalamış olduğu ticari anlaşmaların yenilendiğini bildirmektedir.
Fransa ve Osmanlı Devleti arasında nihai barış antlaşması 25 Haziran 1802'de Paris'te imzalandı.

Tarihçi Ahmet Cavit öldü.

İngiliz güçlerinin Mısır'ı tahliyesi

Vahhabiler, Taif şehrini kuşattı.

Suud İbni Abdülaziz, Mekke ve Medine'yi ele geçirdi.

Napoleon, 1803'te ABD Başkanı Thomas Jefferson'a Louisiana Bölgesini, hektarı üç centten, toplam 15 milyon dolara sattı. Satışla ABD'nin toprakları iki katına çıktı.
Bu alışverişe tarihte "Louisiana Mübayaası" adı verilmektedir.

1772'den beri sürekli isyan içinde olan Suli'ye yönelik kuşatma 1800'den itibaren yoğunlaştırıldı ve Aralık 1803'te Suliyotlar bir ateşkes imzaladı ve anavatanlarını terk etmeyi kabul etti. Çoğu İyon Adaları'na sürgün edilmiş ve Yunan Bağımsızlık Savaşı'nın başlamasıyla Osmanlı'ya karşı ilk silahlanan topluluklar arasında yer almıştır.

İstanbul Tophane'de çıkan yangında bütün çarşı ve topçu kışlaları kül oldu.

İngiliz Richard TREVITHICK ray üzerinde 16 km/saat hızla giden ilk lokomotifi icat etti.

1791'de isyan eden Haiti'li siyahiler, 1804'e kadar bağımsızlık için savaştı. 1804'den 1904'e kadar 100 yıl boyuna 22 milyar dolar bağımsızlık bedeli ödemek şartı ile 1 Ocak 1804 de bağımsızlığını elde etti. Bu isyanda Fransızlar milyonlarca insan öldürdü.

(d.22 Nisan 1724 - ö.12 Şubat 1804) Immanuel Kant, Prusya kökenli Alman filozof. Alman felsefesinin kurucu isimlerinden biri olmuş, Aydınlanma Çağı ve felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini belirgin olarak etkilemiştir.

Napoleon, darbe ile iktidara getirildi. Kendisini ‘Fransa İmparatoru' ilan ettirdi, Papa VII. Pius'un elinden taç giydi. Böylece ‘I. Napolyon' unvanını alan Bonapart, agresif bir savaş stratejisine yönelerek yayılma siyasetine başladı. Eski rejimin kurumlarını canlandırıp aile çevresine unvanlar ve rütbeler dağıtarak yeni bir soylu sınıfı ve saray yaşamı yarattı.

Napolyon imparatorluk tacını 2 Aralık 1804'te Notre Dame Katedrali'nde giydi. Tacı Papa'nın giydirmesi planlamıştı ama Papa'nın önünde eğilmek, otoritenin Tanrı'dan geldiğinin kabulü olarak yorumlanabilirdi. Eğilmek yerine tacı eline alıp önce kendisi giydi.

Babür Devleti'nin Maratha Konfederasyonu'nu yenen İngilizlerin himayesine girmesi

Tarihçi Vasıf’ın, “Vasıf Tarihi” adlı kitabı yayımlandı.

Nurbatu Bey'in oğlu Alim Han zamanında Taşkent, Sayram, Çimkent ve Ahangaran beylik sınırları içine girdi. Bu genişlemeden sonra Hokand Beyliği "Kışlak Hocalığı" unvanına kavuşarak, ilk defa Hanlık-Hakanlık oldu. Alim Han'dan itibaren Hokand Beyleri "HAN" unvanı aldı.

Yapımına 1801'de başlanan İstanbul Üsküdar'daki Selimiye Camii ibadete açıldı.

1805 Nisan'da yapımı tamamlanan Selimiye Kışlasının yanındaki Selimiye Camii'nde yapılacak ilk selamlık töreninde yeniçerilerin yerini Nizam- Cedid askerlerinin alacağı duyumu, yeniçeriler tarafından uzun zamandır şüphelendikleri ocaklarının kaldırılması yolunda atılmış açık bir adım olarak yorumlandı. Üsküdar'a geçen bazı yeniçeriler sağa sola ateş açmaya başladı ve Üsküdar Kışlası'ndaki Bostani Tüfekçi Ocağı askerlerini ortadan kaldıracakları tehdidinde bulundular. Bunun üzerine III. Selim yönetimi geri adım atarak Selimiye Camii'ndeki selamlığın başka bir tarihe ertelendiğini ilan etti.

Mısır Hidivliği, 1805 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından kurularak 1914 yılına kadar Mısır ve Sudan'ın büyük bir bölümünün yönetimini elinde tutan, iç işlerinde serbest dış işlerinde Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı özerk devlettir. Mısır Hidivliği, kurulduğu 1805'ten 1914 yılına kadar Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın soyundan gelen Kavalalılar Hanedanı tarafından yönetilmiştir.
Kurulduğu tarih olan 1805'ten 1868 tarihinde kadar olan zaman Mısır'ın yöneticileri olan Kavalalı soyundan yöneticiler dış işlerinde Osmanlı Devleti'ne bağlı görünmek amacıyla vali unvanını kullanmıştır. 1868'den itibaren ise Osmanlı Devleti'nin merkezi otoriteyi kuvvetlendirmek için eyalet sisteminden vilayet sistemine geçmesiyle beraber ilk defa İsmail Paşa vali unvanı yerine hidiv unvanını kullanmıştır.

Napolyon, Milano Katedrali'nde yapılan bir tören ileaynı zamanda "İtalya Kralı" olarak ilan edildi.

Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın Mısır valiliği onaylandı.

Fransa'ya, Napolyon'a karşı III. Koalisyon ittifakı; Büyük Britanya, Avusturya İmparatorluğu, İsveç, Rusya İmparatorluğu ve Sicilya Krallığı arasında kuruldu.

10 Nisan-14 Ekim 1809 tarihleri arasında gerçekleşen V. Koalisyon Savaşı, Napolyon savaşlarının içinde en kanlı ve geniş çaplı olanlarıdır.

Ekvador'un başkenti Quito, İspanya'dan bağımsızlığını ilan etti.

Ruslara karşı Tatariçe Zaferi kazanıldı.

2. Mahmud devrinde beşlik "cihadiyye"lerin basılması

Yesarizade Mustafa İzzet, "ta'lik"e son şeklini veridi.

İstanbul Topkapı Sarayı yakınındaki Alay Köşkü'nün onarımı tamalandı.

1807 Osmanlı-Rus Savaşında ordunun karşılaştığı mağlubiyetlerden dolayı Cihad-ı Ekber ilan edildi.

Rus ordusu Şumnu'da yenilgiye uğratıldı.

Veziriazam Lâz Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Yergöğü Savaşı'nda Ruslara yenildi. Rusçuk ve Yerköyü kaleleri, Ruslara teslim oldu.

Sirozi İsmail Bey komutasındaki Osmanlı ordusu, Kalafat Savaşı'nda Rusları yenilgiye uğrattı.

Osmanlı Devleti adına Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa'nın ordusunun, Suudi Vahhabiler ile Hicaz bölgesindeki isyanların bastırılması için yaptığı savaşlar.

Mehmet Ali, paşa unvanı ile vali olduktan sonra, Mısır'daki kargaşalıkları ortadan kaldırmak için, ilk olarak Kölemen beyleri ile mücadeleye girişti. 1 Mart 1811 tarihinde Mısır'daki bütün Kölemen beylerini ortadan kaldırarak Mısır'a tamamen hakim oldu. Daha sonra Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Fransa'nın desteği ile Mısır'da modern bir ordu ve donanma kurarak bölgede yeni bir güç oluşturdu.